Zdjęcie: Veganbaking.net
Naturalna flora fizjologiczna jest niezwykle ważna dla zachowania naszego zdrowia w dobrej kondycji. Ostatnio coraz bardziej podkreśla się rolę probiotyków w prewencji niektórych chorób m.in, alergii pokarmowej.Czym są probiotyki, prebiotyki oraz synbiotyki?
Pojęcie "probiotyk" pochodzi z greckiego "pro bios", co oznacza "dla życia". Jako probiotyki określa się specyficzne, wyselekcjonowane szczepy mikroorganizmów, które działają dobroczynnie na nasz organizm, dzięki temu, że poprawiają stan zdrowia lub ograniczają ryzyko wystąpienia chorób.
Prebiotyki to nietrawione przez nasz organizm substancje (zwykle węglowodany), będące pożywką dla mikroorganizmów. Prebiotyki selektywnie stymulują wzrost i rozwój probiotyków, a tym samym wzmacniają efekt terapeutyczny. Najczęściej stosowanymi prebiotykami są oligosacharydy, np. inulina oraz fruktooligosacharydy naturalnie zawarte w roślinach, takich jak szparagi, karczochy, cykoria, cebula.
Synbiotyki stanowią połączenie probiotyku z prebiotykiem - tzw. 2 w 1 - dostajemy bowiem pożywkę oraz "dobre bakterie", które na szybko na niej rosną.
Które bakterie są "dobre" i dlaczego?
W naszym organizmie, zarówno na skórze jak i wewnątrz ustroju posiadamy 2 kg bakterii. Gdybyśmy się ich pozbyli, umarlibyśmy. Wśród nich są te potrzebne, dobroczynne, niepatogenne, które są niezbędne dla utrzymania równowagi procesów zachodzących w naszym organizmie, jak i te które mogą okazać się szkodliwe, a nawet chorobotwórcze. Obok skóry największym "magazynem" bakterii w naszym organizmie jest przewód pokarmowy, a szczególnie jelito grube.
Mikroflora przewodu pokarmowego zawiera zarówno bakterie niepożądane (np. bakterie gnilne) jak i bakterie pożądane (fermentacji mlekowej). Do tych dobrych bakterii, czyli probiotycznych, których działanie wpływa korzystnie na nasz ustrój zalicza się następujące szczepy bakterii kwasu mlekowego i bifidobakterie:
- Lactobacillus acidophilus
- Lactobacillus bulgaricus
- Lactobacillus paracasei
- Lactobacillus reuterii
- Bifidobacterium bifidum
- Bifidobacterium longum
- Saccharomyces boulardii
Szczepy te określane są jako dobre bakterie, gdyż ich odpowiednia, zrównoważona ilość jest niezbędna do :
- prawidłowej pracy jelit
- stymulacji układu odpornościowego
- tworzenia naturalnej linii obronnej w przewodzie pokarmowym, która chroni przed zasiedleniem chorobotwórczych bakterii
- trawienia związków trudno bądź wcale nie przyswajanych przez człowieka, jak np. laktozy
- syntezy niektórych witamin, m.in. K, B, PP
- wchłaniania cennych składników mineralnych, które są niezbędne dla prawidłowego wyglądu naszej skóry
Gdzie można znaleźć probiotyki?
Probiotyki są jednym z elementów tzw. żywności funkcjonalnej, czyli żywności, która ma zdrowotne działanie potwierdzone naukowo. Taką żywnością są np. mleka fermentowane (Actimel) czy jogurty (Activia) wzbogacone w dobroczynne szczepy bakteryjne. Coraz częściej można także spotkać bakterie probiotyczne dodawane do: tłuszczów do smarowania pieczywa, napojów na bazie herbaty, soków owocowo-warzywnych, a w krajach bardzo wysoko rozwiniętych - także do lodów, płatków śniadaniowych czy gum do żucia. Obok produktów spożywczych probiotyki stanowią ważny składnik preparatów leczniczych.
Jak probiotyki są wykorzystywane w lecznictwie?
Hitem ostatnich czasów są mikroorganizmy probiotyczne stosowane na szeroką skalę nie tylko w odbudowie mikroflory jelitowej po antybiotykoterapii, ale również w celach terapeutycznych, m.in. w łagodzeniu, a nawet leczeniu niektórych zaburzeń gastrycznych takich jak:
- zaparcia
- biegunki
- wrzody żołądka indukowane przez Helicobacter pylori
- zespół jelita drażliwego
- nietolerancja laktozy
Szczególnie preparat Dicoflor cieszy się sympatią i zaufaniem mam, których maluszki miały problemy z uczuleniem na białko mleka lub nieregularnym wypróżnianiem, biegunkami i zaparciami. Mówimy "miały", ponieważ po zastosowaniu Dicofloru przykre objawy, jak deklaruje wiele kobiet - zniknęły!
Mówi się, że probiotyki mogą opóźniać procesy starzenia i pośrednio zapobiegać chorobom cywilizacyjnym.
Aktualnie trwają intensywne badania nad zastosowaniem probiotyków i prebiotyków w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna.
Kolejną ciekawostką jest, że bakterie probiotyczne obniżają poziom złego cholesterolu, zaś dzięki temu, że sprzyjają wchłanianiu składników mineralnych ważnych dla wyglądu naszej skóry, mogą być stosowane jako środki wspomagające w terapii trądziku.
Niektóre szczepy probiotyczne znajdują zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych układu moczowo-płciowego u kobiet, a także mogą obniżać ryzyko wystąpienia raka jelita grubego.
Kiedy powinniśmy sięgnąć po preparaty z probiotykami?
Wówczas, gdy w naszym organizmie jest deficyt dobroczynnych bakterii, a ten może być spowodowany m.in.:
- przyjmowaniem antybiotyków
- infekcjami (zwykle pochodzenia bakteryjnego)
- niewłaściwą dietą
- zmianami w nawykach żywieniowych bądź nagłymi, krótkotrwałymi zmianami pożywienia (szczególnie w podróżach)
- stresem
- wiekiem, gdyż starzenie się organizmu sprzyja ubywaniu dobrych bakterii z naszego organizmu.
Patrycja Jankowska
Konsultacja: mgr farm. Aleksandra Uruszczak
Spodobał Ci się artykuł?
Chcesz wiedzieć więcej?
Sięgnij po kompendium wiedzy o antybiotykach -
darmowy poradnik bezpiecznej i skutecznej antybiotykoterapii:
darmowy poradnik bezpiecznej i skutecznej antybiotykoterapii: