Krwawienie z dziąseł a właściwa higiena jamy ustnej
Dziąsła to nic innego jak mocno zgrubiała i stwardniała tkanka, która osłania wyrostki zębowe i częściowo się z nimi zrasta. Dziąsło to dość specyficzna, pozbawiona gruczołów tkanka. Charakteryzuje ją silne unaczynienie oraz wysoka podatność na otarcia i wszelkiego rodzaju urazy mechaniczne. W jamie ustnej człowieka znajdują się dwa rodzaje dziąseł – dziąsło dolne i dziąsło górne. Oba z nich dość ściśle przylegają do powierzchni policzkowej i wargowej, mają również styczność z językiem, podniebieniem twardym i miękkim.Krwawienie dziąseł jest patologicznym stanem wskazującym na występowanie pewnych nieprawidłowości w naszym organizmie. Najczęściej występującą przyczyną krwawienia dziąseł jest zapalenie dziąseł. Zapalenie dziąseł dotyczy całej tkanki przyzębnej. Jest infekcyjną chorobą, która często przeradza się w dużo poważniejsze schorzenie – zapalenie przyzębia. Główną przyczyną rozwoju zapalenia dziąseł są toksyny wytwarzające się na powierzchni zębów. Łatwo rozpoznać stan zapalny dziąsła, jest lekko nabrzmiałe, a jego barwa z lekko różowej zmienia się w jaskrawą czerwień, w ostrzejszym przebiegu choroby może być również ciemnobordowa lub sinofioletowa. Chore dziąsło jest bardzo wrażliwe i często krwawi.
Najczęstszą przyczyną stanu zapalnego dziąseł jest brak odpowiedniej higieny jamy ustnej. Okazuje się, że zęby myte zbyt rzadko lub myte w niewłaściwy sposób mają tendencję do odkładania na swej powierzchni płytki nazębnej. Warstwa ta to nic innego jak miękki kremowy nalot przylegający do zęba. Bardzo łatwo się jej pozbyć, dokładnie myjąc zęby po każdym posiłku. Jednakże długo nieusuwana, zmienia pH otaczające ząb i w wyniku demineralizacji zęba przyczynia się do rozwoju próchnicy. Nieusunięta płytka nazębna ulega mineralizacji i z biegiem czasu zmienia się w kamień nazębny. Często zdarza się, że zaniedbane zapalenie dziąseł przekształca się w zapalenie przyzębia – paradontozę. Objawami paradontozy są częste krwawienia z dziąseł, obnażenie szyjek zębów i nadwrażliwość zębów na skrajne temperatury.
Innym często popełnianym przez Polaków błędem doprowadzającym do krwawienia dziąseł jest dobór nieodpowiedniej szczoteczki do zębów. Nieodpowiednia technika szczotkowania lub szczoteczka o zbyt twardym włosiu niszczą strukturę dziąseł i narażają je na krwawienie.
Krwawienie z dziąseł – czy może wskazywać na niedobory pokarmowe i choroby?
Krwawienie z dziąseł objętych stanem zapalnym jest w dużej mierze skutkiem braku higieny. Badania naukowe dowodzą jednak, że krwawienie z dziąseł to proces, który może być wywoływany również przez zaburzenia metaboliczne, hormonalne, a także przez ciężkie choroby hematologiczne. W takich przypadkach krwawienie z dziąseł występuje nawet wtedy, gdy pacjenci dbają o higienę jamy ustnej.Inną przyczyną krwawienia z dziąseł są zmiany hormonalne, mające związek ze stanem fizjologicznym kobiet. Kobiety w drugim trymestrze ciąży często skarżą się na intensywne krwawienia z dziąseł. Okazuje się, że wahania hormonów powodują rozszerzenie się naczyń krwionośnych, a ponieważ dziąsła są mocno ukrwione, są narażone na częstsze krwawienia.
Badania naukowe wskazują na wyraźny związek między występowaniem stanów zapalnych przyzębia a miażdżycą i chorobami serca. Okazuje się bowiem, że oprócz oczywistych i dobrze udokumentowanych przyczyn chorób układu naczyniowo-sercowego istnieją również tzw. czynniki atypowe. To one są przedmiotem współczesnych badań, w których udowodniono, że w składzie blaszek miażdżycowych odnaleźć można DNA bakterii, które fizjologicznie znajdują się tylko we wspomnianej wcześniej płytce nazębnej. Uważa się, że obecność DNA patogennych bakterii może wywoływać stan zapalny oraz inicjować procesy niszczenia śródbłonka.
Okazuje się, że krwawienie z dziąseł może być również pierwszym widocznym objawem białaczki. Jest to sytuacja niezwykle rzadka i towarzyszą jej objawy takie jak nadżerki jamy ustnej, wybroczyny czy grzybica jamy ustnej.
Jedną z częściej diagnozowanych przyczyn krwawienia dziąseł jest anemia. Niedokrwistość powodująca krwawienie może być spowodowana niedostateczną podażą żelaza w diecie oraz zaburzeniami w tworzeniu płytek krwi. Krwawienie z dziąseł może być spowodowane także przez kłopoty z krzepnięciem. W przypadku wyżej wymienionych przyczyn krwawienia należy zwrócić uwagę na to, że krwawienia spowodowane owymi zaburzeniami występują często – nie tylko podczas intensywnego szczotkowania zębów.
Do krwawień może dochodzić również przy okazji występowania niedoborów witaminy C i witaminy K. W obu przypadkach zaleca się poprawę nawyków żywieniowych, urozmaicenie diety składnikami będącymi dobrymi źródłami witamin oraz wprowadzenie suplementacji, która w szybkim czasie pomoże wyrównać poziomy niedoborów.
Krwawienie z dziąseł – domowe sposoby radzenia sobie z problemem
Jeśli dotyka nas problem krwawiących dziąseł, możemy spróbować wziąć sprawy w swoje ręce. Istnieje wiele domowych sposobów na złagodzenie krwawienia dziąseł lub wyleczenie tego schorzenia. Najczęściej stosowaną przez pacjentów i podobno bardzo skuteczną metodą jest płukanie jamy ustnej ciepłą i mocno osoloną wodą. Dzięki antyseptycznym właściwościom soli stan zapalny przyzębia jest likwidowany i krwawienie ustaje.Kolejną metodą, która znalazła liczne grono swoich zwolenników, jest płukanie jamy ustnej roztworem wody z wodą utlenioną (nadtlenkiem wodoru). Płukanie jamy ustnej w ten sposób powinno być krótkie i trwać ok. 30 sekund, nie należy stosować takiej płukanki częściej niż 1–2 razy w tygodniu.
Uważa się, że zbawienny wpływ w przypadku problemu krwawiących dziąseł ma odpowiednio dobrana szczoteczka do zębów. Każdy z nas się różni – dlaczego więc wszyscy mielibyśmy używać takich samych szczoteczek. Na rynku można obecnie nabyć szczoteczki tradycyjne, elektryczne czy soniczne – każda z nich ma swoje wady i zalety. W przypadku problemu krwawiących dziąseł ważne jest odpowiednie dobranie włosia szczoteczki. Nie może być ono zbyt miękkie ani zbyt twarde. Jeśli nie znamy się na tym, wybór zawsze możemy skonsultować ze swoim dentystą lub stomatologiem. Ważne jest również używanie wysokiej jakości past do zębów, niektóre z nich zawierają substancje hamujące krwawienie zębów.
Z preparatów ziołowych stosowanych w krwawiących zapaleniach dziąseł na uwagę zasługuje tymianek. Jego właściwości polegają na wzmacnianiu i pielęgnowaniu zębów i tkanki przyzębnej. Rumianek można pić i stosować jako płukankę do jamy ustnej.
Jeśli domowe sposoby na krwawiące dziąsła zawiodą, trzeba udać się do lekarza specjalisty. Właściwa diagnostyka wymaga często wykonania specjalistycznych badań oraz wybrania odpowiedniej farmakoterapii. Pamiętajcie, że problemu krwawiących dziąseł nie powinno się bagatelizować. Jeśli zaniedbamy rozwijający się w jamie ustnej stan zapalny, możemy spodziewać się rozwoju poważnych chorób, a nawet utraty zębów – co wiąże się z bardzo wysokimi kosztami leczenia i niepotrzebnym stresem. Stresu tego możemy uniknąć, odpowiednio dbając o higienę jamy ustnej i regularnie odwiedzając stomatologa.
Klaudia Niemira
Dietetyk kliniczny, specjalista ds. żywienia
Bibliografia
Mueller H., Peridentologia, Wrocław 2016, 142–146.
Panek H., Makacewicz S., Bohater P., Wpływ nawyków żucia na występowanie periodontopatii, „Dental and Medical Problems” 2003, 40, 385–391.
Leśniak W., Doboszyńska A., Objawy stomatologiczne chorób ogólnych, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2014, 8(1), 9–13.
Kurnatowska A., Bieniek E., Zmiany w jamie ustnej u chorych na cukrzycę insulinozależną, „Dental and Medical Problems” 2004, 41(1), 113–118.
Bax-Adamowicz A., Śniatała R., Występowanie zapaleń dziąseł u dzieci chorujących na astmę oskrzelową, „Nowiny Lekarskie” 2013, 82(3), 204–207.
Włosowicz M., Wożakowska-Kapłon B., Czy choroby przyzębia mogą inicjować proces miażdżycowy i wpływają na przebiega ostrych zespołów wieńcowych?, „Folia Cardiologica Excerpta” 2009, 3, 445–448.
Górska R. et al., Częstość występowanie chorób przyzębia u osób w wieku 35044 lat w populacji dużych aglomeracji miejskich, „Dental and Medical Problems” 2012, 49(1), 19–27.
