Zdjęcie: F Delventhal
O dobroczynnym wpływie antyoksydantów na organizm słyszeli chyba wszyscy. Najnowsze badania donoszą, że jedna z grup tych związków - karotenoidy - pochodzące m.in. z morskich roślin, wykazują nadzwyczajne właściwości antyoksydacyjne i co za tym idzie - możliwe silne działanie antyrakowe. Najnowsze badania dowiodły, że są to najsilniejsze naturalne antyutleniacze!Antyoksydanty (inaczej przeciwutleniacze, antyutleniacze) to naturalne substancje, które chronią komórki przed atakami wolnych rodników, tym samym zapobiegając szkodliwym zmianom w komórkach, rozwojowi groźnych chorób i starzeniu się organizmu. Ich niedobór sprzyja powstaniu stresu oksydacyjnego, który przyspiesza uszkodzenia tkanek i organów. Dlatego warto zwrócić uwagę na spożywanie produktów bogatych w te dobroczynne substancje.
Skąd się biorą wolne rodniki?
W ludzkim organizmie stale zachodzą reakcje chemiczne, intensywny metabolizm i produkcja energii. Wszystkie te procesy powodują powstanie wolnych rodników. Istnieją naturalne mechanizmy ich zwalczania, a sam organizm może produkować pewne antyoksydanty. Jednak zdolność do walki z toksycznymi rodnikami zmniejsza się wraz z wiekiem i przy osłabieniu organizmu, przyczynia się do tego także niewłaściwa dieta.Do zwiększonej produkcji wolnych rodników, a więc i ich szkodliwego wpływu na organizm, przyczyniają się także: palenie papierosów, brak aktywności fizycznej, niektóre substancje chemiczne, zbyt duża ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Powodują one wzrost ilości wolnych rodników, a to skutkuje uszkodzeniami układu krążenia i trawiennego, pojawieniem się problemów z nerkami, płucami, układem nerwowym i prawidłowym widzeniem. I co istotne - wolne rodniki zaliczane są do głównych przyczyn powstawania nowotworów.
Jak działają antyoksydanty?
Podstawowym i najlepszym źródłem przeciwutleniaczy są owoce i warzywa. Najlepiej kupować produkty z ekologicznych upraw i spożywać je na surowo, gdyż takie zawierają dużą dawkę tych cennych substancji. Dla przyswajalności antyoksydantów ważna jest nie tylko dostarczona ilość, ale także ich rodzaj i towarzyszące im składniki posiłków. Dla przykładu - ograniczenie spożycia cukru zmniejsza zapotrzebowanie na antyoksydanty, a te obecne w organizmie będą działać lepiej i dłużej. Z tego względu warto ograniczyć żywność wysoko przetworzoną i produkty zawierające cukier.Znany na całym świecie badacz problemów walki ze starzeniem się dr Richard A. Passwater bardzo trafnie komentuje mechanizmy działania antyoksydantów: Antyoksydanty są jak orkiestra symfoniczna, która gra melodyjnie lepiej niż 20 bębnów. Liczy się nie liczba instrumentów, ale ich połączenie. Podobnie jest w przypadku antyoksydantów: lepsze wyniki przyniosą umiarkowane ilości pełnego zestawu związków, niż duże dawki tylko jednej substancji…. Dlatego zalecane jest przyjmowanie różnych antyoksydantów, a nie tylko jednego.
Dbałość o dostarczenie organizmowi różnych antyoksydantów ma jeszcze jedno ważne uzasadnienie związane z ich chemiczną budową. Część antyoksydantów to cząsteczki rozpuszczalne w wodzie, pozostałe mają zdolność łączenia się z tłuszczami. Jest to ważne ze względu na budowę każdej komórki ludzkiego organizmu – jej niektóre obszary składają się głównie z wody, a inne - właśnie z tłuszczów. Wolne rodniki atakują wszystkie elementy komórki, a antyoksydanty - aby skutecznie eliminować z niej rodniki - muszą mieć możliwość dotarcia do każdego „zakamarka”. Z tego powodu tak ważna jest różnorodność przeciwutleniaczy dostarczanych organizmowi.
Co jeść, aby dostarczać organizmowi dużo antyoksydantów?
Podstawowe i największe źródło antyoksydantów to surowe owoce i warzywa. Do grupy antyoksydantów należy wiele substancji, w tym powszechnie znane karotenoidy, z beta-karotenem na czele, kojarzonym głównie z marchwią. Inne znane karotenoidy to luteina, likopen i alfa-tokoferol. Te związki są również zaliczane do barwników roślinnych - nadają barwę wielu roślinom. Dzięki nim trawa jest zielona, buraki są bordowe, a papryka może być żółta lub zielona. Karotenoidy występują również w roślinach morskich, takich jak algi i wodorosty, a także - co ciekawe - w ciele zwierząt morskich żywiących się tymi roślinami. Badania donoszą, że szczególnie dwie substancje (astaksantyna i fukoksantyna) wyróżniają się silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi wśród morskich karotenoidów. Dowiedziono, że te dwa związki mogą skutecznie pomóc w zapobieganiu nowotworom i chorobom zapalnym.
Warto też wspomnieć o resweratrolu - antyoksydancie występującym w dużych dawkach w winogronach, jagodach, orzeszkach ziemnych, kakao, ciemnej czekoladzie i rdeście japońskim. Duże ilości resweratrolu przechodzą z winogron do czerwonego wina. Z tego też powodu zaleca się picie codziennie niewielkich ilości tego trunku, co ma działanie profilaktyczne w chorobach układu krążenia i zapobieganiu nowotworom.
Wspomniane substancje, głównie astaksantyna i resweratrol, wykazują nadzwyczajne właściwości przeciwutleniające. Dla porównania - astaksantyna ma prawie tysiąckrotnie lepsze działanie niż koenzym Q10 i jest prawie 500 razy silniejsza niż witamina E. To sprawia, że astaksantyna jest niezwykle pomocna w profilaktyce wielu chorób, w tym nowotworowych, układu krążenia i cukrzycy, ale także przy zwalczaniu stanów zapalnych w organizmie.
Trudno jest wymienić wszystkie korzyści, jakie daje spożywanie diety bogatej w różne rodzaje antyoksydantów. Warto szczególnie pamiętać o przeciwutleniaczach z morskich roślin (astaksantyna i ich nadzwyczajnych właściwościach. Dzięki swoim silnym zdolnościom do „zmiatania” wolnych rodników astaksantyna poprawia pracę układu krążenia, stabilizuje poziom cukru we krwi, wzmacnia odporność, opóźnia procesy starzenia się, osłabia stany zapalne. Ponad to ma silne działanie przeciwnowotworowe, poprawia wzrok, a nawet pomaga chronić skórę przed poparzeniami słonecznymi. Jej bogatym źródłem są algi, ryby i owoce morza (np. łosoś, skorupiaki, kryl), dlatego warto włączyć je do codziennego jadłospisu. To fenomenalne źródło zdrowia zamknięto również w kapsułkach, które mogą być stosowane z powodzeniem jako suplement diety.
Wolne rodniki uszkadzają układ krążenia powodując twardnienie i grubienie tętnic. Resweratrol pomaga zahamować te uszkodzenia, a dodatkowo - poprawić pracę serca i naczyń krwionośnych. Udrażnia tętnice, hamuje namnażanie komórek w naczyniach i zapobiega sklejaniu się krwinek. Resweratrol ma też zdolność wnikania do komórek i naprawiania uszkodzeń wywołanych przez wolne rodniki. Wszystkie te właściwości znacznie poprawiają kondycję układu krążenia i istotnie zmniejszają ryzyko ataku serca.
Wspomniane substancje, głównie astaksantyna i resweratrol, wykazują nadzwyczajne właściwości przeciwutleniające. Dla porównania - astaksantyna ma prawie tysiąckrotnie lepsze działanie niż koenzym Q10 i jest prawie 500 razy silniejsza niż witamina E. To sprawia, że astaksantyna jest niezwykle pomocna w profilaktyce wielu chorób, w tym nowotworowych, układu krążenia i cukrzycy, ale także przy zwalczaniu stanów zapalnych w organizmie.
Więcej przeciwutleniaczy = więcej zdrowia
Wolne rodniki uszkadzają układ krążenia powodując twardnienie i grubienie tętnic. Resweratrol pomaga zahamować te uszkodzenia, a dodatkowo - poprawić pracę serca i naczyń krwionośnych. Udrażnia tętnice, hamuje namnażanie komórek w naczyniach i zapobiega sklejaniu się krwinek. Resweratrol ma też zdolność wnikania do komórek i naprawiania uszkodzeń wywołanych przez wolne rodniki. Wszystkie te właściwości znacznie poprawiają kondycję układu krążenia i istotnie zmniejszają ryzyko ataku serca.
