Krwotok z nosa - przyczyny, pierwsza pomoc

Zdjęcie: Andrew Mason

Krwawienie z nosa jest stosunkowo częstą dolegliwością i prawie każdy z nas chociaż raz w życiu go doświadczył. Przeważnie jest ono nieszkodliwe i rzadko kiedy wymaga interwencji lekarza. Najczęściej do zatamowania krwotoku wystarczają domowe sposoby. Wystarczy tylko znać zasady postępowania. A często okazuje się, że mało kto wie, jak należy radzić sobie z krwawiącym nosem.

Krwawienie z nosa częściej pojawia się u osób, które długo przebywają w pomieszczeniach, gdzie jest suche powietrze, głównie w okresie zimowym. Problem dotyczy ludzi w każdym wieku, ale najczęściej pojawia się u dzieci między 2 a 10 rokiem życia oraz u osób starszych. Krwawienia częściej występują w godzinach porannych.

Przeważnie krew wypływa tylko z jednej dziurki. W wypadku, gdy krwawienie jest bardzo obfite, może dojść do przelania krwi z nozdrza do nosogardzieli, czego skutkiem jest krwotok z obydwu dziurek jednocześnie. Czasami krew może przedostać się do gardła, a stamtąd do żołądka, powodując dalsze dolegliwości, np. wymiotowanie krwią.

Dodatkowe objawy, które towarzyszą znacznemu upływowi krwi z nosa, to: zawroty głowy, osłabienie, zasłabnięcia i omdlenia. Jednak tak silne krwotoki z nosa zdarzają się stosunkowo rzadko.

Co wywołuje krwawienie

Najczęstszą przyczyną wystąpienia krwawienia jest uraz nosa. Może być on dwojakiego rodzaju – uraz zewnętrzny powstający np. w wyniku zadania ciosu w twarz lub – uraz wewnętrzny, który najczęściej jest skutkiem uszkodzenia naczyń krwionośnych wewnątrz nosa.

Oprócz tego, na pojawienie się krwotoków w obrębie nosa może mieć wpływ szereg innych czynników, takich jak:

• ekspozycja na suche powietrze przez dłuższy okres czasu,
• infekcje nosa i zatok,
• ciało obce z nosie,
• nieżyt nosa o podłożu alergicznym,
• zdeformowana lub przebita przegroda nosowa,
• przebyta operacja nosa,
• zażywanie narkotyków przez wciąganie.

W rzadkich przypadkach krwawienie z nosa może być wywołane chorobami lub zażywaniem niektórych leków. Choroby wątroby i nerek, alkoholizm, wrodzone zaburzenia krzepnięcia krwi czy choroby krwi mogą obniżać jej krzepliwość i przez to przyczyniać się do występowania krwawień.

Podobnie na krzepliwość krwi mogą wpływać niesteroidowe leki przeciwzapalne, warfaryna (doustny środek przeciwzakrzepowy), aspiryna, a także leki stosowane do nosa (np. kortykosterydy działające przeciwzapalnie i przeciwalergicznie oraz leki przeciwhistaminowe).

Jak pokazują najnowsze badania, ryzyko wystąpienia krwawień niesie ze sobą podwójna terapia antypłytkowa, stosowana np. u pacjentów cierpiących na ostre zespoły wieńcowe, czyli zaburzenia w krążeniu, których przyczyną są zakrzepy.

Krwawienie z nosa – pierwsza pomoc krok po kroku

Niewielki krwotok z nosa można stosunkowo łatwo zatamować. Oto kilka wskazówek, jak należy się zachować w takiej sytuacji.

1. Zachowaj spokój.

2. Usiądź prosto i pochyl się lekko do przodu.

3. Odchyl głowę do przodu.

4. Ściśnij nos palcami i trzymaj tak przez ok. 10 minut.

5. Po upływie wyznaczonego czasu sprawdź, czy krew nadal cieknie. Jeśli tak, przytrzymaj nos palcami przez kolejne 10 minut.

6. Gdy krwawienie ustąpi, posmaruj nozdrza cienką warstwą maści nawilżającej.

7. Nie wydmuchuj nosa, ani nie umieszczaj w nim niczego (np. wacików) przez co najmniej 12 godzin od momentu ustąpienia krwawienia.

8. Odpocznij przez kilka godzin.

Co robić, gdy krwawienie już ustąpiło

W momencie, gdy uda nam się zatamować krwawienie, należy w miarę możliwości powstrzymywać się od kichania czy smarkania, które mogą podrażniać nos. Niewskazany jest również wysiłek fizyczny, np. wykonywanie ćwiczeń czy podnoszenie ciężkich przedmiotów. Należy także unikać przebywania w pomieszczeniach, gdzie jest bardzo suche powietrze, które przyczynia się do wysuszenia śluzówki nosa i może powodować nawroty krwotoków. Jeśli jesteśmy zmuszeni do wielogodzinnego siedzenia w takich pokojach, zaleca się nawilżyć powietrze.

Kiedy należy udać się do lekarza

W większości przypadków krwawienia z nosa nie są groźne i z powodzeniem można je zatamować w domu bez interwencji lekarza. Istnieją jednak poważniejsze przypadki, które wymagają profesjonalnej pomocy. Bezzwłocznego kontaktu ze specjalistą wymagają sytuacje, w których:

• krwawienia z nosa często się powtarzają,
• krew pojawia się również w moczu i stolcu,
• osoba mająca krwotoki bierze leki na rozrzedzenie krwi,
• osoba mająca krwotoki cierpi na którąś z chorób mogących wpływać na krzepliwość krwi, np. choroby wątroby, nerek, hemofilia,
• osoba mająca krwotoki niedawno została poddana chemioterapii.

Wizyta w szpitalu jest niezbędna, gdy:

• krwawienie jest ostre i nie ustępuje po 20 minutach,
• osoba ma przyśpieszone bicie serca lub problemy z oddychaniem,
• osoba wymiotuje krwią,
• osoba ma również wysypkę lub temperaturę powyżej 38,5°C,
• osoba odczuwa zawroty głowy.

W jaki sposób zapobiegać krwawieniom?

Krwawienie z nosa to przypadłość, która najczęściej pojawia się w okresie zimowym, kiedy na zmianę mamy styczność z zimnym powietrzem na zewnątrz oraz suchym powietrzem w domu. Z tego względu warto na sam początek zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniach, w których często i długo przebywamy.

Osobom szczególnie podatnym na ten typ dolegliwości zaleca się stosowanie maści do nosa, które działają nawilżająco i przeciwdziałają wysuszeniu śluzówki oraz ją regenerują.