Zdjęcie: Simon Cocks
Granica między towarzyskim piciem alkoholu, a wpadnięciem w nałóg jest często bardzo cienka. Niekontrolowane spożywanie napojów wyskokowych może przerodzić się nieświadomie w poważne uzależnienie i chorobę alkoholową. Leczenie alkoholizmu jest niezwykle trudne, wymaga terapii farmakologicznej oraz psychologicznej. Co więcej, leki nie są pozbawione ciężkich działań niepożądanych.Jakie są losy alkoholu w organizmie?
Etanol, zwany potocznie alkoholem, szybko wchłania się z przewodu pokarmowego do krwi i łatwo rozprowadza po całym organizmie. Trafiając do mózgu przyczynia się do zwiększania wydzielania dopaminy i serotoniny, tak zwanych neuroprzekaźników odpowiedzialnych za dobre samopoczucie, euforię, pobudzenie.
Trafiając do wątroby ulega przemianom pod wpływem enzymu o nazwie dehydrogenaza aldehydowa. Produkt tych przemian - aldehyd octowy to substancja toksyczna, odpowiedzialna za niemiłe skutki picia napojów alkoholowych. Aldehyd przekształca się następnie w kwas octowy.
Alkohol i jego metabolity powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, co skutkuje spadkiem ciśnienia krwi, zaburzeniami rytmu serca i zaczerwienieniem skóry. Generują powstawanie szkodliwych wolnych rodników tlenowych, które zaburzają odporność organizmu i uszkadzają komórki. Podstępnie prowadzą do rozwoju chorób krążenia, przewodu pokarmowego, zaburzeń psychicznych, a nawet przedwczesnej śmierci.
Jak naturalnie ograniczyć chęć picia alkoholu?
Nadmierną chęć picia alkoholu warto zwalczać zanim rozwinie się w przykry nałóg.
Pomocne zioła
W leczeniu alkoholizmu wykorzystuje się leki hamujące metabolizm alkoholu. Powodują one, że przy każdej próbie picia w organizmie gromadzi się trujący aldehyd octowy, który wywołuje ciężkie wymioty, bóle.Dostępny bez recepty korzeń kudzu również hamuje przemiany alkoholu w wątrobie, ale jego działanie pozbawione jest przykrych działań niepożądanych. Pueraira lobata zwana również kudzu była docenianym ziołem już w starożytnych Chinach. Korzeń kudzu zawiera substancje należące do grupy izoflawonów, które ograniczają potrzebę sięgania po alkohol. Wspomniane związki, daidzeina oraz pueraryna ograniczają aktywność enzymu dehydrogenazy aldehydowej, odpowiedzialnej za rozkład alkoholu. W ten sposób ogranicza się ilość wypijanego alkoholu, ponieważ etanol dłużej utrzymuje się w organizmie. Daidzeina hamuje dodatkowo rozkład neuroprzekaźników mózgowych serotoniny i dopaminy, które poprawiają samopoczucie i podnoszą nastrój. Dzięki temu kudzu osłabia psychiczną potrzebę picia. Preparaty z kudzu (np. Kudzu Root, Kudzu) są pomocne w walce z uzależnieniem, ale również łagodzą nieprzyjemne skutki picia - ból głowy, skoki ciśnienia.
Zniechęcenie do alkoholu wywołuje kopytnik, stosowany tradycyjnie jako środek ułatwiający odkrztuszanie. Większe dawki surowca (1-2 g sproszkowanego surowca) powodują wymioty. Przy stosowaniu kopytnika sam zapach alkoholu wywołuje mdłości. Ziele i kłącze kopytnika działa oczyszczająco na organizm, przyspiesza usuwanie toksyn, ponieważ wzmaga wydalanie moczu, produkcję potu oraz wywołuje biegunki. Ziele kopytnika dostępne jest w formie sproszkowanej. Ze względu na substancję zawartą w olejku eterycznym o nazwie azaron o potencjalnym działaniu rakotwórczym, ziele jest niewskazane dla kobiet w ciąży i dzieci.
Niezbędne aminokwasy
Uzależnienie i głód alkoholowy związany jest z zaburzoną aktywnością substancji "sterujących" w mózgu, tak zwanych neuroprzekaźników: GABA, glutaminy, serotoniny i dopaminy. U osób nadużywających alkohol spada aktywność receptorów GABA, które na swój sposób uspokajają organizm. Gdy receptory są mniej aktywne pojawia się niepokój, nadmierne pobudzenie, drgawki, a nawet agresja.Glutamina jest jednym z ważniejszych aminokwasów, potrzebnym do syntezy neuroprzekaźnika GABA. Jej naturalnym źródłem są produkty białkowe - mleko, mięso, ryby, fasola. Dostępna jest również w formie kapsułek. Glutamina łagodzi stres, niepokój, przyczynia się do poprawy pamięci i wzmacnia układ odpornościowy.
Właściwa dieta
Odpowiednia dieta może być sojusznikiem w walce z nałogiem. Posiłki bez mięsa, słodyczy i białego pieczywa ograniczają chęć sięgania po alkohol. W celu oczyszczenia organizmu wskazane są kilkudniowe posty owocowe i warzywne.Środki zastępcze
Część osób szuka w alkoholu odprężenia i poprawy samopoczucia. Alkohol nie jest również dobrym środkiem na depresje i obniżony nastrój. Lepsze efekty przynosi częste uprawianie ulubionego sportu, rozwijanie pasji, działalność w jakimś stowarzyszeniu czy klubie.Alkohol wyrządza szkody w całym organizmie. Dlatego wraz z decyzją o ograniczeniu picia trzeba starać się uzdrowić organizm.
Wspomaganie pracy wątroby
Wątroba jako jedna z pierwszych buntuje się przeciwko dużym dawkom alkoholu. Przeciążona pracą by metabolizować etanol, ulega stłuszczeniu. Szybko rozwija się niewydolność i nieodwracalna marskość organu. Toksycznemu uszkodzeniu wątroby pomogą zapobiec substancje regenerujące - tak zwane flawonolignany. Otrzymywane są one z nasion ostropestu plamistego (Sylibum marianum). Sylimaryny działają ochronnie na wątrobę, zwiększają produkcję białka oraz hamują procesy zapalne (w preparatach Sylimarol, Syliflex, Sylivit).
Wątroba jako jedna z pierwszych buntuje się przeciwko dużym dawkom alkoholu. Przeciążona pracą by metabolizować etanol, ulega stłuszczeniu. Szybko rozwija się niewydolność i nieodwracalna marskość organu. Toksycznemu uszkodzeniu wątroby pomogą zapobiec substancje regenerujące - tak zwane flawonolignany. Otrzymywane są one z nasion ostropestu plamistego (Sylibum marianum). Sylimaryny działają ochronnie na wątrobę, zwiększają produkcję białka oraz hamują procesy zapalne (w preparatach Sylimarol, Syliflex, Sylivit).
Wzmocnienie organizmu
Lakowica lśniąca (Reishi) to niezwykle rzadki grzyb z Dalekiego Wschodu rosnący na drzewach śliwkowych. Reishi zwany jest również grzybem nieśmiertelności ponieważ dodaje energii i witalności. Zawarte w grzybkach polisacharydy, białka i aminokwasy podnoszą odporność organizmu i chronią przed rozwojem chorób starczych, również nowotworowych.
Lakowica lśniąca (Reishi) to niezwykle rzadki grzyb z Dalekiego Wschodu rosnący na drzewach śliwkowych. Reishi zwany jest również grzybem nieśmiertelności ponieważ dodaje energii i witalności. Zawarte w grzybkach polisacharydy, białka i aminokwasy podnoszą odporność organizmu i chronią przed rozwojem chorób starczych, również nowotworowych.
Reishi są pomocne w zwalczaniu schorzeń wątroby, wrzodów, a te często rozwijają się przy nadmiernym piciu alkoholu. Lakowica przyspiesza przemiany metaboliczne alkoholu i innych substancji toksycznych, które gromadzą się w wątrobie. Ekstrakt oraz zarodniki grzybów dostępne są w formie kapsułek Reishi. Działanie substancji potęguje dodatek witaminy C (preparat Reishi plus Acerola).
Uzupełnianie niedoboru witamin i minerałów
Częste spożywanie alkoholu przyczynia się do uszkodzenia śluzówki przewodu pokarmowego i zaburza wchłanianie składników odżywczych z pokarmu. Niedobór witamin z grupy B podnosi ryzyko uszkodzenia komórek nerwowych, a już sam etanol działa na układ nerwowy toksycznie. Brak magnezu skutkuje osłabieniem pamięci, skurczami mięśniowymi. Osoby nadużywające alkoholu powinny wzbogacić dietę o witaminy i minerały o działaniu antyoksydacyjnym. Witamina C, E, selen pomogą uchronić komórki przed szkodliwym działaniem rodników tlenowych.
Częste spożywanie alkoholu przyczynia się do uszkodzenia śluzówki przewodu pokarmowego i zaburza wchłanianie składników odżywczych z pokarmu. Niedobór witamin z grupy B podnosi ryzyko uszkodzenia komórek nerwowych, a już sam etanol działa na układ nerwowy toksycznie. Brak magnezu skutkuje osłabieniem pamięci, skurczami mięśniowymi. Osoby nadużywające alkoholu powinny wzbogacić dietę o witaminy i minerały o działaniu antyoksydacyjnym. Witamina C, E, selen pomogą uchronić komórki przed szkodliwym działaniem rodników tlenowych.
Jeśli czujesz, że alkohol opanowuje Twoje życie, nie czekaj na pomoc. Zgłoś się po nią sam. Odwiedź lekarza rodzinnego, możesz też skorzystać z infolinii AA pod numerem 801 033 242.
mgr farm. Dorota Gruszka
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pracuje w aptece ogólnodostępnej.