Zespół policystycznych jajników – sprawdź, czy może cię dotyczyć!

Zdjęcie: Joe Hunt

Szacuje się, że na zespół policystycznych jajników (PCOS, ang. polycystic ovary syndrome) cierpi od 5 do 10% kobiet w wieku rozrodczym. Bywa, że o schorzeniu kobieta dowiaduje się po nieskutecznych próbach zajścia w ciążę, PCOS jest bowiem jedną z częstszych przyczyn niepłodności żeńskiej.

Jak się objawia PCOS?

Zespół policystycznych jajników objawia się występowaniem torbielowatych zmian morfologicznych, widocznych w badaniu USG jajników. Jest to jedno z głównych kryteriów diagnozy, chociaż nie jedyne, gdyż podobne zmiany mogą występować np. podczas stosowania doustnej antykoncepcji. Pozostałe to:

1) zaburzenia regularności miesiączek

2) niepłodność, brak jajeczkowania

3) zwiększony poziom androgenów prowadzący do typowych objawów, jak:

nadmierne owłosienie typu męskiego (tzw. hirsutyzm),
tłusta cera, problemy z trądzikiem,
niski głos,
łysienie androgenowe,
występowanie otyłości brzusznej.

4) osłabienie wrażliwości na insulinę, wymieniane też jako przyczyna choroby. W konsekwencji mogą występować:

otyłość,
zaburzenia poziomu cholesterolu, lipidów,
nadciśnienie tętnicze,
zwiększona krzepliwość krwi,
dochodzić do rozwoju zmian miażdżycowych.

Przyczyny występowania PCOS.

Nie jest znana kluczowa przyczyna występowania policystycznych jajników, jednak istnieje kilka czynników, wpływających na częstość występowania tego schorzenia. Są to:

czynniki genetyczne, występowanie cukrzycy typu 2 w rodzinie,
otyłość, zaburzenia tolerancji glukozy,
zaburzenia hormonalne, wysoki poziom androgenów .

Leczenie PCOS

Wybór sposobu leczenia zależy w dużej mierze od samopoczucia i planów życiowych pacjentki. Przykładowo u kobiet, planujących potomstwo na pierwszy plan wysuwa się leczenie zaburzeń płodności. U pań, które cierpią z powodu zmian w wyglądzie spowodowanym nadmiarem męskich hormonów płciowych, priorytetem będzie z kolei zmniejszenie maskulinizacji, negatywnie wpływającej na samoocenę.

Leczenie zespołu policystycznych jajników będzie więc uwzględniać:

redukcję wagi u kobiet otyłych, przynajmniej o 5-10% (wprowadzenie aktywności fizycznej, dieta, leczenie farmakologiczne)

podawanie leków zwiększających wrażliwość na insulinę (metformina)

podawanie leków regulujących stężenie cholesterolu, a w przypadku nadciśnienia obniżających ciśnienie tętnicze (statyny, sartany)

podawanie leków stymulujących jajeczkowanie (klomifen, gonadotropiny)

stosowanie doustnej antykoncepcji ze składnikiem o działaniu antyandrogennym w celu złagodzenia maskulinizującego wpływu androgenów na wygląd oraz regulacji cyklów (drosperidon)