Przerost prostaty jest bardzo często występującym schorzeniem u mężczyzn po 50. roku życia, ale niestety nie jedynym. Wielokrotnie czytając ulotki dołączone do opakowań z różnymi lekami, możemy natknąć się na informację, że są one przeciwwskazane w przeroście gruczołu krokowego.
Jak zatem zachować bezpieczeństwo terapii innych schorzeń, przy obecnym przeroście gruczołu krokowego?
W jaki sposób leki nasilają objawy przerostu stercza?
Prostata jest niewielkim gruczołem, okalającym cewkę moczową, składającym się z mięśni gładkich oraz komórek gruczołowych tzw. wydzielniczych.
Mięśnie gładkie stercza odpowiadają za otwieranie i zamykanie przewodu moczowego przy oddawaniu moczu oraz zamykanie go podczas wytrysku nasienia. Jak widzimy spełniają one bardzo ważną role fizjologiczną, ale paradoksalnie związany jest z nimi negatywny wpływ różnych grup leków na stan drożności cewki moczowej.
Leki przeciwwskazane w przeroście gruczołu sterczowego, wzmagają bowiem napięcie mięśni gładkich wchodzących w jego skład. Pojawia się zjawisko tzw. "ciasnej obręczy" zmniejszającej światło cewki moczowej i z tego powodu utrudniony jest odpływ moczu z pęcherza.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia łagodny przerost stercza stwierdza się u połowy panów w wieku 60. lat i prawie u wszystkich 80-latków!
W tych grupach wiekowych, prócz przerostu gruczołu krokowego, mamy do czynienia również z następującymi chorobami:
- nadciśnienie tętnicze
- choroba Parkinsona
- reumatoidalne zapalenie stawów i choroby zwyrodnieniowe stawów
Należy wziąć również pod uwagę choroby takie jak:
- przeziębienie
- depresja
- alergie
Niektóre leki stosowane w powyżej wymienionych chorobach, mogą stanowić potencjalne narażenie mężczyzn z przerostem prostaty na zaostrzenie objawów choroby.
Skupmy się jednak na lekach stosowanych w przeziębieniu oraz alergiach, ponieważ w większości możemy dokonać ich zakupu bez recepty, samodzielnie dokonując wyboru preparatu.
Reszta schorzeń obejmuje natomiast leki objęte wymogiem wypisania recepty, dlatego też w ich przypadku bezpieczeństwo stosowania należy konsultować z lekarzem prowadzącym.
Reszta schorzeń obejmuje natomiast leki objęte wymogiem wypisania recepty, dlatego też w ich przypadku bezpieczeństwo stosowania należy konsultować z lekarzem prowadzącym.
Jakie preparaty są przeciwwskazane w przeroście stercza?
Powszechnie uważa się, że dostępne bez recepty: syropy, krople do nosa czy też tabletki zwalczające objawy grypy i przeziębienia lub alergii, mogą być przyjmowane przez wszystkich dorosłych pacjentów, również tych cierpiących na problemy z prostatą. Jest to jednak błędne rozumowanie, gdyż większość z nich zawiera substancje czynne nasilające skurcz mięśni gładkich prostaty, które to uciskając na cewkę moczową prowadzą do nadmiernego zatrzymywania moczu w pęcherzu.
1. Leki stosowane w przeziębieniu
W wielu preparatach z tej grupy leków, występują substancje powodujące obkurczenie naczyń włosowatych, zmniejszając obrzęk błon śluzowych nosa i spojówek, co jest działaniem przez nas pożądanym. Jednocześnie mogą wywoływać skurcz mięśni gruczołu krokowego, co w rezultacie skutkuje nasileniem zaburzeń w oddawaniu moczu.Należy zaznaczyć, że istnieje ryzyko takiego działania również przy stosowaniu kropli do nosa czy tez kropli ocznych, zawierających którąś z poniżej wymienionych substancji. Dzieje się tak, gdyż mogą one przedostać się do krążenia ogólnego z naczyń krwionośnych jamy nosowej lub spojówek, docierając tym samym aż do stercza wywołując tam skurcz mięśni gładkich.
Dlatego też preparaty w postaci kropli, należy stosować bardzo ostrożnie lub zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.
Dlatego też preparaty w postaci kropli, należy stosować bardzo ostrożnie lub zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.
Mężczyźni mający problem z przerostem gruczołu krokowego nie powinni stosować:
- FENYLEFRYNA - substancja wchodząca w skład proszku do sporządzania roztworów oraz kropli.
- XYLOMETAZOLINA, NAFAZOLINA, OKSYMETAZOLINA,
Przeciwwskazane preparaty: Otrivin, Xylometazolin, Donosan, Acatar, Starazolin, Visine, Oxalin, Oculosan.
- EFEDRYNA, PSEUDOEFEDRYNA - wchodzi w skład syropów, tabletek,
Przeciwwskazane preparaty:
Rubital, Max Flu, Cirrus, Gripex NOC, Grypostop, Tabcin Impakt, Tabcin Trend, Modafen, Nurofen Antigrip.Alternatywą
dla powyżej opisanych preparatów, w leczeniu objawów przeziębienia i grypy mogą być: APAP, APAP C PLUS, POLOPIRYNA S, ASPIRIN C.Z kropli do nosa mamy do wyboru: SOLNASIN lub SINOMARIN MONODOSE.
2. Leki stosowane w łagodzeniu objawów alergicznych.
Leki z tej grupy, oprócz właściwego działania przeciwalergicznego polegającego na znoszeniu obrzęków i przekrwienia błon śluzowych nosa lub spojówek, oddziałują również na mięśnie gładkie gruczołu sterczowego, wywołując skurcz tych mięśni, co w rezultacie skutkuje nasileniem zaburzeń w oddawaniu moczu.
Działanie to sprawia, że leków przeciwalergicznych I generacji nie zależy stosować w przeroście gruczołu krokowego.
Alternatywą
dla powyżej opisanych preparatów, w leczeniu objawów alergicznych jest szeroka gama leków przeciwhistaminowych II generacji, które wykazują tylko i wyłącznie działanie przeciwalergiczne. Nie mają natomiast wpływu na tkankę mięśniową gruczołu krokowego. Dostępne preparaty:- W postaci tabletek: ALLERTEC WZF, ALERZINA, ALERGO, CETALERGIN, CLARITINE SPE, LORATAN, ZYRTEC UCB
- W postaci aerozolu donosowego: ALERGODIL
- W postaci kropli do oczu: ALERGODIL
Podczas dokonywania wyboru leków stosowanych w przeziębieniu i grypie oraz w łagodzeniu objawów alergii ze współistniejącym przerostem gruczołu krokowego, należy kierować się tym, czy dana substancja czynna nie ma wpływu kurczącego na mięśnie gładkie gruczołu sterczowego. W razie wątpliwości swój wybór trzeba potwierdzić poprzez konsultację z lekarzem prowadzącym lub farmaceutą.
Anna Machura
Konsultacja: mgr farm. Aleksandra Uruszczak